ترجمه و تفسیر آیاتی از سورۀ عَلَق (96)
آغاز کتاب آسمانی اسلام و پیام اوّلین سوره قرآن:
دانش + بینش + نیایش
الف) تَرجَمۀ مَوزون نَسَفی:
«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»
[به‌نام آفرينندۀ بخشندۀ بخشاينده][1]
اِقْرَأ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ(1)
برخوان به‌نام پروردگار[ت] كه. آفريد.
خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ(2)
آدمی را از خونِ بسته، هست گردانيد.
اقْرَأ وَ رَبُّكَ الْأكْرَمُ(3)
برخوان، و پروردگار تو[ست] كريمترين كريمان.
الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ(4)
آنْك بياموخت. به‌قلم، خلق را علمهای فراوان.
عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ(5)
بياموخت آدمی را آنچه نمی‌دانست پيش از آن.
كَلاّ إنَّ الإنْسانَ لَيَطْغَی(6) أنْ رَآهُ اسْتَغْنَی(7)
حقّا، كه آدمی آرَد طغيان،
چو بيند خويش را از توانگران.
إِنَّ إِلَی رَبِّكَ الرُّجْعَی(8)
به پروردگار تُست بازگشتِ خلق، نه به سود و زيان.
أ رَأيْتَ الَّذِي يَنْهَی(9) عَبْداً إِذا صَلَّی(10)
ديدی آن[کس] - ابوجهل - را كه باز میدارد،
بنده[ای] را - يعنی مصطفی(ص) را - چون نماز میآرَد.
أ رَأيْتَ إِنْ كانَ عَلَی الْهُدَی(11) أوْ أمَرَ بِالتَّقْوَی(12)
چه گويی اگر اين بنده بُوَد بر راه رستگاری؟
و فرمايد ديگران را به ترسكاری.
[آیا] خوب بُوَد كه وی را از عبادت باز داری؟
أ رَأيْتَ إِنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّی(13)
چه گويی اگر اين بازدارنده (ابوجهل) مُكذِّب قرآن و روی‌گردانيده از ايمان بُوَد؟
أ لَمْ يَعْلَمْ بِأنَّ اللَّهَ يَرَی(14).
[آیا] نمیداند، كه خدای عَزَّوَجَلّ میبيند؟
[الی آخِر سوره مبارکه.].
ب) تفسیر منظوم صفی(ره):
آيتی كـَاوّل رسيد از ربّ دين
بُود «اِقرَء بِاسْمِ رَبِّك»، باليقين
نام ربّت را بخوان ای‌مصطفی
آن خدايی كـآفريد او چيزها
خلقت انسان ز ”خون بسته“ كرد
عضوهايش پس بهم پيوسته كرد
حاصل‌آنكه اوّلْ آيَت بُود اين
-كه بر او آمد ز ربّ العالَمين
می‌بخوان تو ای‌پَيَمْبَر نام حق
آن كه خلق آدمی كرد از علق
آمد اين آيت، نخستين، بر رسول
زانكه خلقت اصل باشد بر عقول
تـا بـدانــد آدمی كه لايـقش -
هست و واجب: بندگیِّ خالقش
«رَبِّ اَكْرَم» را بخوان كه با قلم
- مَر «نوشتن» را بيامـوزند هم
میبـيـامُـوزانـَد آدم را تمـام
آنچه‌را كه میندانست از مَهامّ[2]
الحق انسان است طاغی بر خدا!
چون‌كه خود را ديد ذيقدر و غِنا
هست سوی ربِّ تو بی‌‌معذرت
بازگشتِ جمـلـه، اندر آخرت
بينی آيا آن كه دارد، هيچ، باز
بندۀ ما را، كه باشد در نماز؟
بينی ای ناهی! تو، آيا كه بُوَد
- بندۀ ما، گر كه بر راه رَشَد[3]
امر بر تَقوَی نـمايـد يا نماز
ميتوان اورا چگونه داشت‌باز
بينی آيا آنكه تكذيب اَر كند
ياكه روگردانَد آن بوجهلِ رَدّ
مُستَحِقّ بر چه عذابی گردد او؟
هم بدين‌سان هر مُكذِّب [یا] عَدُو
اين ندانِستَه اسْت آيا از عَمَی[4]
كه بُوَد بينا به قصدِ او: خدا؟!.
[الی آخِر سوره مبارکه.].
[1]) نَسَفی، در این تفسیر، به چند نحو، «بسم الله الرّحمن الرّحیم» را - تا سورۀ هود (سوره 10) - ترجمه نموده، که ما این ترجمه را از سورۀ بقره انتخاب کردیم.
مهر سعادت (عرفان قرآنی - گلچین تفسیر صفی، سرودۀ صفیعلی‌شاه، با تلفیقاتی از تفسیر نَسَفی) طبق ترتیب نزول سوره ها سوره ,آدمی ,بُوَد ,تفسیر ,رَأيْتَ ,بينی ,بینش نیایش ,رَأيْتَ إِنْ ,آخِر سوره ,سوره مبارکه ,دانش بینش ,کتاب آسمانی اسلام منبع
درباره این سایت